آیا با کاربرد زغال فعال در زندگی روزانه آشنا هستید؟

زغال از آن دسته موادی است که انسان‌ها از دیرباز با آن آشنا هستند، چه بسا که شما هم تاکنون برای پختن کباب از زغال کمک گرفته باشید، اما جالب است بدانید، یک نوع زغال نیز وجود دارد که به آن زغال فعال می‌گویند. این زغال مصارف شیمیایی و پزشکی دارد و آن را با نام کربن فعال نیز می‌شناسیم.

افراد مختلف تجویزهای متفاوتی برای استفاده از زغال فعال دارند، بعضی‌ها می‌گویند که زغال فعال باعث سفید کردن دندان‌ها می‌شود و عده‌ای دیگر بر این باور هستند که زغال فعال را می‌توان در سفید‌تر کردن رنگ پوست به خدمت گرفت.

به این ترتیب در ابتدا بهتر است با آن بیشتر آشنا شویم.

کاربرد زغال فعال

همان‌گونه که اشاره کردیم برخلاف زغال معمولی که سرطان‌زاست، زغال فعال خاصیت‌های دارویی دارد. زغال فعال از فرآیند سوختن آهسته چوب درخت، یا پوست نارگیل به‌دست می‌آید، جالب است بدانید زغال فعال می‌تواند تا حدود هزار بار بیشتر از وزن خود، مواد سمی و بوهای نامطبوع را جذب کند.

زغال فعال را در شکل‌های مختلفی شاهد هستیم. پودر و قرص زغال فعال برای بلعیدن در موارد پزشکی توصیه می‌شود. حالت ریزدانه و مکعب شکل زغال فعال نیز برای تصویه هوا استفاده می‌شود، حالت ابری زغال فعال نیز برای تمیز و پاک کردن کاربرد دارد.

سالیان سال است که از این گونه زغال در طب سنتی چین و هندوستان استفاده می‌شود، اما این ماده شگفت‌انگیز به دلیل خاصیت سم‌زدایی بالایی که دارد به تازگی محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

البته به این نکته نیز باید اشاره کرد که جامعه پزشکی تاکنون تحقیقات زیادی در خصوص اثربخشی زغال فعال روی پوست، دندان‌ها و دستگاه گوارش انجام نداده است. به همین دلیل برای روشن‌تر شدن هرچه بیش‌تر خاصیت‌های زغال فعال، در ادامه به مواردی اشاره خواهیم کرد که زغال فعال می‌تواند مفید باشد و در نهایت مواردی را عنوان می‌کنیم که با احتیاط باید از زغال فعال استفاده کرد.

استفاده از زغال فعال در چه مواردی مفید است؟

• سفید کردن دندان‌ها

جالب است بدانید قبلیه‌های ساکن در تانزانیا و سایر قسمت‌های آفریقا از دیرباز به خواص زغال فعال در سفید کردن دندان‌ها پی برده‌‌اند.

به این نکته هم اشاره کنیم که جوامع پزشکی دلایل خوب و محکمی را برای سفید کردن دندان از طریق زغال فعال به‌دست نیاورده‌اند. به عبارت دیگر به لحاظ پزشکی، خاصیت سفیدکنندگی دندان‌ها توسط زغال فعال اثبات نشده است.

زغال فعال خاصیت ساینده دارد، از طرف دیگر می‌تواند به مینای دندان و لثه‌ها نیز آسیب برساند. در نتیجه پیشنهاد می‌کنیم اگر زغال فعال را به عنوان روشی برای سفید کردن دندان‌ها استفاده کرده‌اید، در انجام این کار زیاده‌روی نکنید.

برای این کار بهتر است به جای استفاده از خمیردندان‌هایی که حاوی زغال فعال هستند، مقداری پودر زغال فعال را روی خمیردندان خود بریزید و با ترکیب به‌دست آمده دندان‌ها را مسواک کنید. در نهایت نیز قبل از آبکشی دندان، اجازه دهید تا خمیردندان آغشته به زغال فعال به مدت سه‌ دقیقه‌ روی دندان‌ها باقی بماند. گفته می‌شود که این روش به از بین بردن جرم‌های روی دندان و لکه‌هایی که بر اثر نوشیدن قهوه ایجاد شده است کمک می‌کند.

توجه داشته باشید حین استفاده از پودر زغال فعال، آن را استنشاق نکنید، چرا که ممکن است خطرات جدی برای ریه‌ها در پی داشته باشد.

اگر هم با توجه به مواردی که به آن‌‌ها اشاره کردیم علاقه‌ای به استفاده از زغال فعال برای سفید کردن دندان‌های لعل خود ندارید، پیشنهاد می‌کنیم به جای زغال فعال، روغن نارگیل را روی دندان‌ها بمالید، روغن نارگیل باعث سلامتی بیشتر لثه‌ها می‌شود و دندان‌ها را نیز تمیز می‌کند.

بیشتر بخوانید: سفید کردن دندان با زغال فعال

• ماسک زغال فعال

این روزها شاهد ترکیبات پوستی مختلفی هستیم که در ساخت آن‌ها از زغال فعال کمک گرفته شده است. تمامی این ترکیبات مدعی هستند که سم‌ و آلودگی‌های نشسته روی پوست را پاک می‌کنند.

به این ترتیب اگر به فکر استفاده از ماسک هستید، پیشنهاد می‌کنیم ماسک زغال فعال را در نظر داشته باشید.

جالب است بدانید زغال فعال عملاً نقش یک آهنربا را در بیرون کشیدن آلودگی‌ها و چربی پوست دارد، اما زغال فعال باید حتما مستقیما با پوست در تماس باشد. در نتیجه ماسک زغال فعال انتخاب مناسبی برای پاک‌سازی پوست از آلودگی‌ها است.

این نکته را نیز در نظر داشته باشید که زغال فعال به خوبی در آب حل می‌شود، به همین دلیل در داخل معده به خوبی مواد سمی را به خود جذب می‌کند، اما باکتری‌های موجود روی پوست در داخل لایه‌ای از چربی قرار می‌‌گیرند و در نتیجه به خوبی جذب زغال فعال نمی‌شوند (زغال فعال، حلال در چربی نیست).

• شامپو زغال فعال

اگر از شوره سر رنج می‌برید یا اینکه پوست سر شما همیشه چرب است و احساس خارش می‌کنید می‌توانید از شامپو زغال فعال کمک بگیرید. شامپوی زغال فعال به از بین بردن عارضه‌های پوست سر کمک می‌کند. شامپوهای مختلفی در بازار وجود دارد که در ترکیبات آن‌ها از زغال فعال استفاده شده است، در نتیجه با توجه به نوع موهای خود و مشکل پوستی که دارید شامپوی مناسبِ حاوی زغال فعال را انتخاب کنید.

• تصفیه آب

همان‌گونه که بهتر از ما می‌دانید به آب لوله‌کشی نمی‌توان اعتماد کرد، این امر باعث شده است تا در چند سال اخیر شاهد حضور دستگاه‌های مختلف تصفیه آب در منازل باشیم. جالب است بدانید زغال فعال بوی نامطبوع آب را می‌گیرد و ذرات ریز و کلر را جذب خود می‌کند. عناصر سنگین موجود در آب نظیر سرب نیز جذب زغال فعال می‌شود.

با این حساب اگر در منزل خود دستگاه تصفیه آب ندارید، پیشنهاد می‌کنیم مقداری زغال فعال را درون ظرف ریخته و از این طریق به سادگی آب آشامیدنی را تصفیه کنید.

• تصفیه هوا

تجربه نشان داده است که زغال فعال خاصیت معجزه‌آسایی در از بین بردن بوی بد و سم حاضر در هوای محیط دارد. به این ترتیب می‌توانید زغال فعال را در محلی که زباله‌ها را قرار می‌دهید، حمام یا سایر قسمت‌های منزل بگذارید. گذاشتن مقداری زغال فعال در یخچال نیز به از بین بردن بوی یخچال کمک می‌کند. حتی اگر به تازگی منزل خود را رنگ کرده‌اید و به بوی رنگ حساس هستید برای از بین بردن این بو می‌توانید از زغال فعال استفاده کنید.

در چه مواردی در استفاده از زغال فعال باید احتیاط کرد؟

• نوشیدنی‌های حاوی زغال فعال

دلیل این امر نیز روشن است، زغال فعال باعث می‌شود تا ویتامین‌ها و مواد مغذی حاضر در نوشیدنی‌ها جذب بدن شما نشوند.

این امر باعث می‌شود نوشیدنی که میل کرده‌اید ارزش غذایی چندانی نداشته باشد. به این نکته نیز توجه کنید که زغال فعال، داروها را نیز در دستگاه گوارش جذب خود می‌کند، در نتیجه ممکن است داروهایی که میل می‌کنید نیز اثر بخشی چندانی نداشته باشند. برای نمونه می‌توان به قرص‌های جلوگیری از بارداری اشاره کرد. توجه داشته باشید که زغال فعال باعث کاهش تاثیر این دسته از قرص‌ها خواهد شد.

• خوردن مواد غذایی حاوی زغال فعال

خوردن زغال فعال در کنار غذا به اندا‌زه‌ای رایج شده است که حتی گاهی اوقات زغال فعال را در منوی رستوران‌ها نیز می‌بینیم. همان‌گونه که گفتیم زغال فعال ممکن است داروها را بی‌تاثیر کند، از طرف دیگر گاهی اوقات نیز زغال فعال باعث التهاب در دستگاه گوارش می‌شود. در نتیجه پیشنهاد می‌کنیم از میل کردن زغال فعال در کنار وعده‌های غذایی صرف نظر کنید.

• دئودورانت‌های زغال فعال

تاکنون تحقیقات پزشکی به خصوصی برای استفاده از زغال فعال به عنوان دئودورانت صورت نگرفته است، اما از آنجایی که استفاده از آن خاصیتی خنثی دارد، باعث التهاب‌های پوستی برای شما نخواهد شد.

با این حال اگر پوست حساسی ندارید، با خیال راحت می‌توانید از دئودورانت‌هایی که حاوی زغال فعال هستند برای رفع بوی نامطبوع بدن استفاده کنید.

چنانچه شما هم تجربه استفاده از زغال فعال را در زندگی روزمره خود داشته‌اید، لطفا ما و سایر کاربران را از تجربیات خود آگاه کنید.