تاثیر رعایت بهداشت دهان و دندان بر سلامت بدن

به ندرت پیش می آید که شخصی از مراجعه مرتب به دندانپزشک خوشحال شود. علیرغم این که ممکن است پوسیدگی و جرم گرفتگی مشکلات جزئی به نظر برسند، اما مشکلات مربوط به بهداشت دهان و دندان می‌توانند علائمی برای مشکلات جدی‌تر سلامتی به‌شمار آیند. التهاب و خونریزی لثه‌ها، نشانه‌ وجود مشکلاتی در بهداشت دهان و دندان هستند؛ مخصوصا خونریزی مشکل‌سازتر است، چون به این معناست که راه ورود باکتری‌ها به درون جریان خون باز است.

اِندوکاردیت (آماس غشاء درونی قلب) و بیماری‌های قلبی عروقی دو مورد از مشکلاتی هستند که ممکن است بعد از ورود باکتری‌ها به جریان خون به وجود بیایند. اندوکاردیت عبارت است از عفونت غشای داخلی، دریچه‌ها و حفره‌های قلب. اگر چه این بیماری در درجه اول، افراد دارای پیشینه قبلی ناراحتی‌های قلبی و یا ایمپلنت‌های مصنوعی را تهدید می‌کند، اما اندوکاردیت ممکن است افراد سالم را نیز مبتلا سازد! علائم این بیماری شامل تب، خستگی و علائمی مشابه آنفلوانزا می‌باشد. درمان آن شامل مصرف آنتی بیوتیک است، اما اگر باکتری‌ها در برابر دارو مقاوم باشند و یا عفونت بیش از حد پیشرفت کرده باشد، ممکن است جراحی هم لازم باشد. اندوکاردیت ممکن است در برخی موارد کشنده باشد!

بیماری‌های قلبی عروقی یک اصطلاح کلی است که شامل مجموعه‌ای از مشکلات قلبی می‌شود، از جمله بیماری‌های عروق کرونر و نارسایی احتقانی قلبی؛ در مجموع این بیماری‌ها، نخستین علت مرگ‌و‌میر در ایالات متحده هستند. تحقیقات نشان داده که در برخی موارد، ممکن است بیماری‌های قلبی عروقی از نوعی عفونت لثه که بافت عضلانی و استخوان‌های فک را تحت تاثیر قرار می‌دهد آغاز شوند. اگر چه عوامل متعددی همچون رژیم غذایی ناسالم و سطح استرس بالا برای ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی وجود دارد اما حفظ بهداشت دهان و دندان می‌تواند خطر ابتلا به این بیماری‌ها را در شما کاهش دهد.
گاهی اوقات، مشکلات مربوط به بهداشت دهان و دندان از طریق بیماری‌های دیگر ایجاد می‌شوند. دانشمندان ثابت کرده‌اند که افراد مبتلا به دیابت بیشتر از دیگران در معرض عفونت هستند، و بیمارانی که سطح قند خون آنها ناپایدار است نیز بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به بیماری‌های لثه هستند. از طرفی، افرادی که به ناراحتی‌های لثه مبتلا هستند به نوبه خود مشکل کنترل قند دارند. این یک چرخه معیوب است، بنابراین افراد مبتلا به دیابت، باید با پزشک و دندانپزشک خود همکاری کنند تا هرگونه مشکل مربوط به دهان و دندان را به سرعت و قبل از گسترش آن درمان کنند.
سندرم شوگرن یک اختلال ایمنی خودکار است که در آن گلبول‌های سفید خون بدن به اشتباه به غدد تولیدکننده رطوبت حمله‌ور می‌شوند. این بیماری بر اندام‌ها و سیستم‌های سراسر بدن، از جمله غدد مولد بزاق، تاثیر می‌گذارد. تولید بزاق برای بهداشت دهان و دندان شما حیاتی است، دهان، بدون وجود بزاق به راحتی قادر به رفع عفونت‌ها نیست و احتمال بروز مشکلاتی همچون عفونت لثه افزایش می‌یابد. داروها ممکن است برای کاهش علائم مفید باشند، اما نکته مهم، نظارت بر بهداشت دهان و دندان است.

بهبود بهداشت دهان و دندان

تمیز نگه داشتن دندان‌ها مهم است، اما بقیه نقاط دهان خود را نادیده نگیرید. علاوه بر مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و شست و شو با دهان‌شویه، بخش‌های مهمی از برنامه نگهداری روزانه از دندان‌های شما هستند. انجمن دندانپزشکان آمریکا توصیه کرده که روزانه حداقل دو بار مسواک بزنید، که یک بار آن قبل از خوابیدن باشد. بعضی افراد مایل هستند بعد از غذا مسواک بزنند، اما به یاد داشته باشید که برای مسواک زدن بعد از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های اسیدی مانند آب پرتقال، باید حداقل 30 دقیقه صبر کنید.
با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید، مسواک را با کمی زاویه در مقابل دندان‌ها قرار دهید و با حرکات رفت و برگشتی کوتاه مسواک بزنید. از مسواک زدن همه سطوح دندان اطمینان حاصل کنید. مسواک زدن با شدت زیاد باعث ایجاد آسیب در لثه‌ها می‌شود، پس کنترل خود را از دست ندهید. مسواک خود را تقریبا هر سه ماه یک بار و یا هرگاه برس سر آن فرسوده به نظر می‌رسید تعویض کنید.

هم نخ دندان و هم دهان‌شویه، باعث از بین بردن جرم‌ها در نقاط دور از دسترس و غیر قابل مسواک زدن هستند. باید روزانه یک بار از نخ دندان استفاده کنید؛ اما مواظب باشید، استفاده نادرست از نخ دندان ممکن است به لثه‌های شما آسیب برساند! به‌جای فشردن نخ دندان بین دندان‌ها و در لثه‌ها، نخ دندان را به آرامی عقب و جلو ببرید تا به خط لثه‌ برسید. سپس نخ دندان را دور یک دندان حلقه کنید و آن را به داخل فضای بین لثه و دندان بکشید. با دقت کناره دندان‌ها را تمیز کنید. این کار را با همه دندان‌هایتان، از جمله پشت دندان‌های آسیای عقبی، انجام دهید. بعد از نخ دندان، از دهان‌شویه استفاده کنید؛ تحقیقات نشان داده دهان‌شویه‌های ضد میکروبی باعث کاهش جرم‌های دندانی و اتهابات لثه هستند و شما را در برابر بوی بد دهان، محافظت می‌کنند.

افراد خاصی باید بیش از دیگران بر بهداشت دهان و دندان خود نظارت داشته باشند، حتی اگر فعلا مشکلی ندارند. اگر سابقه خانوادگی شما نشان می‌دهد که ممکن است در خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و یا دیابت باشید، بهتر است سلامتی دهان و دندان خود را در بالاترین سطح ممکن حفظ کنید تا نهایتا بروز هر مشکلی در آینده قابل مدیریت باشد. بیماری‌های لثه همچنین ممکن است برای زنان باردار مشکلاتی را ایجاد کنند. با اینکه پزشکان و دندانپزشکان هنوز از علت این مساله اطمینان ندارند، مادران باردار مبتلا به بیماری‌های لثه، بیشتر در معرض زایمان زودرس و یا به دنیا آوردن نوزادانی با وزن پایین هستند. اگر باردار بوده و یا به فکر بچه‌دار شدن هستید، با دندانپزشک خود در رابطه با اقدامات حفاظتی بهداشت دهان و دندان مشورت کنید.

ممکن است مسواک زدن و استفاده از نخ دندان رنج و زحمت داشته باشد، اما در مقایسه با پیامدهایی که عدم مراقبت از دندان‌ها برای سلامت عمومی شما خواهد داشت، این دردسرها ناچیز هستند! به جز منافع بلند مدت، شما قطعا از پوسیدگی‌های دندان کمتر و نفسی خوشبوتر رضایت خواهید داشت.