بیماری روزاسه چیست: علائم، عوارض و درمان

بیماری روزاسه یک بیماری پوستی طولانی مدت است که مشکلاتی مثل قرمزی پوست ایجاد می‌کند. هرکسی ممکن است به این بیماری دچار شود؛ اما اغلب افرادی که پوست روشن دارند بیشتر در معرض خطر هستند. بیماری روزاسه معمولا روی بینی، گونه ها و پیشانی بروز می‌کند. این بیماری بیشتر بعد از 30 سالگی شروع می‌شود ولی می‌تواند کودکان و نوجوانان را نیز تحت تاثیر قرار دهد که بسیار نادر است.

بیماری روزاسه چیست؟

روزاسه (Rosacea) یک بیماری التهابی پوستی است که باعث قرمزی صورت یا سایر قسمت‌های بدن می‌شود. انواع مختلف این بیماری پوستی می‌تواند باعث ایجاد جوش و تورم روی پوست نیز بشوند. بیماری روزاسه در زنان شایع‌تر اما عوارض آن در مردان شدیدتر است. هر چقدر زمان بیشتر می‌گذرد، قرمزی پوست ناشی از این بیماری، تیره‌تر و پایدارتر می‌شود. گاهی اوقات ممکن است رگ‌های خونی زیر پوست نیز قابل مشاهده می‌شوند. این بیماری مزمن می‌تواند بینی را متورم کند و حتی تهدیدی جدی برای سلامتی چشم‌ها باشد. سوزش چشم، آبریزش آن و خونریزی از جمله خطراتی هستند که روزاسه برای چشم به همراه دارد.

علائم بیماری روزاسه چیست؟

بیماری روزاسه با علائمی که روی پوست بروز می‌کنند همراه است. در بین این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

قرمزی و برافروختگی پوست صورت که بیشتر در ناحیه مرکزی صورت رخ می‌دهد. اگر رنگ پوست شما سیاه یا تیره باشد، تشخیص این نشانه دشوار است.
رگ‌های عنکبوتی (Telangiectasias) که همان رگ‌های ظریف زیر پوستی هستند و به شکل خوشه‌ای در پوست قابل رویت می‌شوند. این علامت به ویژه در ناحیه بینی و گونه‌ها ظاهر می‌شود. البته گاهی در دیگر قسمت‌های بدن مانند دست و پا هم بروز می‌کند. این علامت شباهت زیادی به واریس دارد.

آکنه روزاسه که باعث ایجاد برجستگی‌هایی شبیه آکنه می‌شود که ممکن است چرکی هم باشند. این برجستگی‌ها کوچک و قرمز یا جوش‌های چرکی هستند. اما روزاسه باعث ایجاد جوش سر سیاه نمی‌شود.

بزرگ شدن بینی دیگر علامت بیماری روزاسه است که در اثر ضخیم شدن پوست بینی ایجاد می‌شود. اصطلاحا به آن «رینوفیما، Rhinophyma» یا بینی پیازی (نوک پیازی) نیز می‌گویند. در این حالت بینی تغییر رنگ پیدا می‌کند و گوشتی می‌شود. مردان بیشتر با این عارضه درگیر هستند.

روزاسه چشمی که باعث خشکی، تحریک، ورم چشم و پلک می‌شود. گاهی اوقات روزاسه چشمی زودتر از علائم پوستی دیگر بروز می‌کند.

سوزش پوست که همراه با حس داغی است.

ظاهر خشک پوست نشانه دیگر بیماری روزاسه است. در این حالت پوست خشن و خشک به نظر می‌رسد.

پلاک‌هایی روی پوست بروز می‌کنند. این پلاک‌های تکه‌های قرمز برجسته شبیه بثورات پوستی هستند.

انواع بیماری روزاسه

روزاسه چهار نوع مختلف دارد که عبارتند از:

اریتما توتلانژکتاتیک (Erythematotelangiectatic):

این نوع روزاسه، پایدار است و باعث قرمزی پوست همراه با رگ‌های خونی بزرگ و قابل رویت می‌شود. علائم این نوع روزاسه به طور ناگهانی ظاهر می‌شوند و می‌روند.

پاپولوپوسچولار (Papulopustular):

جوش‌های چرکی یا پر از مایع روی پوست شما ایجاد می‌شود. در این نوع بیماری روزاسه ممکن است پوست متورم شود و علائمی شبیه به آکنه در آن ایجاد شود.

فیماتوز (Phymatous):

در این نوع بیماری روزاسه پوست متورم و ضخیم می‌شود. قسمت‌هایی از پوست برآمده می‌شوند و اغلب روی بینی تاثیر می‌گذارد.

چشمی:

نوع روزاسه چشمی روی چشم‌ها تاثیر می‌گذارد و باعث تحریک، قرمزی و آبریزش آن‌ها می‌شود. چشم به نور حساس و روی پلک‌ها برجستگی‌های دردناکی ایجاد می‌شود.

علائم بیماری روزاسه در کجا ظاهر می‌شوند؟

علائم روزاسه در قسمت‌های مختلف بدن بروز می‌کنند. قرمزی، التهاب و سوزش ناشی از بیماری روزاسه عمدتا در بینی، چانه، گونه‌ها، پیشانی، چشم‌ها، قفسه سینه، گوش‌ها، گردن و پوست سر دیده می‌شوند.

چه چیزی باعث تشدید بیماری روزاسه می‌شود؟

در هر فرد مبتلا به بیماری روزاسه برخی از محرک‌ها باعث تشدید علائم آن می‌شوند. عوامل محرکی که باعث تشدید علائم روزاسه می‌شوند عبارتند از:

• قرار گرفتن در معرض نور خورشید
• دمای سرد یا گرم
• استرس
• مصرف الکل
• غذاهای تند و ادویه دار
• برخی از محصولات پوست یا مو (مثل لوسیون یا اسپری مو)
• تغییرات هورمونی

اگر دقیقا نمی‌دانید چه محرک‌هایی باعث بروز و تشدید علائم روزاسه در شما می‌شوند، لیستی از غذاها، نوشیدنی‌ها، محصولات مراقبت از پوست و فعالیت‌ها را بنویسید و بررسی کنید این موارد چگونه روی پوست شما در آن روز تاثیر گذاشته‌اند. این کار به شما کمک می‌کند آنچه باعث تشدید علائم روزاسه می‌شود را محدود کنید.

علت ایجاد بیماری روزاسه چیست؟

علت ایجاد و شروع روزاسه هنوز به درستی شناخته نشده است. مطالعات نشان می‌دهد که روزاسه می‌تواند به دلایلی بروز کند که عبارتند از:

• شرایطی که بر عروق خونی، سیستم ایمنی یا عصبی شما تاثیر می‌گذارد.
• کنه‌های پوستی میکروسکوپی (دمودکس) که که روی بینی و گونه‌ها زندگی می‌کند و وقتی تعداد آن‌ها زیاد شود باعث بروز علائم روزاسه می‌شود.
• عفونت که در اثر باکتری هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می‌شود در برخی از افراد ممکن است به روزاسه تبدیل شود.
• اختلال در عملکرد پروتئین کاتلیسیدین می‌تواند باعث ایجاد روزاسه شود. این پروتئین از پوست شما در برابر عفونت محافظت می‌کند و اگر به درستی کار نکند، علائم روزاسه بروز می‌کنند.

تشخیص بیماری روزاسه

برای تشخیص بیماری روزاسه، پزشک معاینه کاملی از علائم شما انجام می‌دهد و سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند. پزشک علائمی مثل قرمزی، برآمدگی، جوش، خارش و غیره را بررسی می‌کند اما آزمایش خاصی برای تشخیص روزاسه وجود ندارد.

درمان بیماری روزاسه

درمان روزاسه برای هر شخص، متفاوت است و بر کاهش علائم و جلوگیری از بدتر شدن این بیماری تمرکز دارد. گزینه‌های درمانی که برای بیماری روزاسه کاربرد دارند می‌تواند شامل موارد زیر می‌شود.

داروها:

داروهای خوراکی و موضعی مختلفی برای درمان برآمدگی، جوش و قرمزی ناشی از روزاسه وجود دارد. داروها به کاهش علائم کمک می‌کنند.

درمان با لیزر:

از لیزر برای از بین بردن تورم رگ‌های خونی قابل مشاهده استفاده می‌شود. این فرآیند میزان قرمزی روی پوست را کاهش می‌دهد.

جراحی:

در موارد شدید پزشک ممکن است جراحی را به شما توصیه کند.

داروهای بیماری روزاسه

داروهایی که ممکن است پزشک به شما تجویز کند شامل این موارد هستند:

• آنتی بیوتیک‌هایی مانند داکسی سایکلین (قرص، ژل یا کرم) برای کاهش جوش و برجستگی
• ژل بریمونیدین برای کاهش قرمزی
• کرم‌ها یا ژل‌های حاوی آزلائیک اسید، ایورمکتین یا مترونیدازول برای کاهش برآمدگی‌ها و جوش‌ها

بهترین کرم برای درمان بیماری روزاسه

کرم‌های استروئیدی:

در مواردی می‌توان روزاسه را با استفاده از کرم‌‌های استروئیدی موضعی درمان کرد. از این کرم‌ها می‌توان به صورت کوتاه مدت برای رفع قرمزی و التهاب پوست استفاده کرد.

کرم ترتینوئین:

این کرم موضعی ممکن است برای روزاسه خفیف تجویز شود.

درمان خانگی بیماری روزاسه

برای درمان خانگی بیماری روزاسه موارد زیر را در امور روزانه مراقبتی خود لحاظ کنید:

• از کرم‌های ضد آفتاب با SPF مناسب استفاده کنید.
• در روزهای سرد سال از پوشش‌هایی مانند ماسک برای پوست صورت استفاده کنید.
• از نوشیدن مشروبات الکلی پرهیز کنید.
• از شوینده‌های مناسب برای شستشوی پوست صورت استفاده کنید.
• یک کرم مرطوب کننده مناسب داشته باشید.
• هنگام خرید پماد و کرم باید محصولاتی را انتخاب کنید که دارای برچسب «فاقد ترکیبات کومدوژنیک،‌ non comedogenic» یا «ترکیبات جوش زا» باشند.
• از دستکاری کردن پوست صورت اجتناب کنید.
• محصولاتی بهداشتی و آرایشی که دارای الکل و مواد تحریک کننده پوست هستند را استفاده نکنید.
• غذاهای پر ادویه را از رژیم غذایی خود حذف کنید.
• برای اصلاح صورت از تیغ استفاده نکنید. بهتر است از ماشین ریش‌تراش استفاده کنید.

درمان جدید روزاسه

ایورمکتین (ivermectin)، یک درمان جدید و تا حدودی موثرتر از مترونیدازول است. یکی دیگر از درمان‌های تازه ثبت شده به نام بریمونیدین (brimonidine)است که به‌ویژه برای کاهش قرمزی، تا 12 ساعت پس از استفاده، مفید تشخیص داده شده است.

جلوگیری از بیماری روزاسه

از آنجایی که علت روزاسه ناشناخته است، نمی‌توانید از این بیماری جلوگیری کنید. با این حال می‌توانید با اجتناب از مواردی که باعث تحریک علائم شما می‌شوند، خطر ابتلا به روزاسه را کاهش دهید. همیشه در طول روز هنگام بیرون رفتن، از ضد آفتاب و همچنین از وسایل محافظت از نور خورشید استفاده کنید. حفظ رطوبت پوست را در اولویت قرار دهید، یک مرطوب کننده صورت مناسب تهیه کنید و از مواد محرک و حساسیت زا پرهیز کنید.

نتیجه گیری

روزاسه یکی از بیماری های پوستی مزمن است و علائم آن ممکن است به طور ناگهانی بروز کنند و محو شوند. روزاسه اغلب باعث تغییرات ظاهری مثل قرمزی می‌شود. موارد شدید و درمان نشده آن می‌تواند باعث تغییر شکل پوست شود. بسیاری از افراد با مصرف دارو، کرم‌ها، ژل‌ها یا لوسیون‌ها از علائم خفیف تسکین می‌یابند. بهتر است در مورد مصرف هرگونه دارو برای بیماری روزاسه با پزشک مشورت کنید.