اُردمی، یک مرجع تخصصی در حوزه زیبایی و تندرستی است که می‌کوشد آگاهی و شناخت شما را نسبت به کلیه نکات و ملاحظات مربوط به انتخاب، خرید و مصرف محصولات آرایشی و بهداشتی افزایش دهد؛ تا بتوانید هر چه بیشتر تاثیر مطلوب آن‌ها را احساس کنید. بیشتر بخوانید
پانتنول (Panthenol) یکی از ترکیبات پرکاربرد در محصولات مراقبت از پوست و مو است که احتمالاً نام آن را در ترکیبات کرم‌ها، ژل‌های ترمیم‌کننده، شامپوها و ماسک‌های مو دیده‌اید. این ماده به دلیل خواص نرم‌کننده، ترمیم‌کننده و ضدالتهابی که دارد، به یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها در مراقبت از پوست و مو تبدیل شده است. اما پانتنول دقیقاً چیست و چه تاثیراتی بر پوست و مو دارد؟ در این مقاله، به بررسی دقیق این ترکیب می‌پردازیم. همچنین، به دلایل اهمیت این ماده در حفظ سلامت و زیبایی پوست و مو خواهیم پرداخت. همراه ما باشید تا به‌طور ساده و علمی با این ماده معجزه‌گر آشنا شوید.
پانتنول (Panthenol) که با نام علمی دی‌ال-پانتنول نیز شناخته می‌شود، شکل الکلی و پایدار ویتامین B5 یا همان پانتوتنیک اسید است که به عنوان آبرسان، مرطوب کننده و آنتی اکسیدان به‌صورت گسترده در صنعت آرایشی و مراقبت پوستی به‌کار می‌رود. پانتنول به خوبی جذب پوست شده و پس از ورود به سلول‌های پوستی به ویتامین B5 تبدیل می‌شود؛ این ویژگی باعث تقویت عملکرد سد دفاعی پوست، افزایش آبرسانی و کاهش التهاب می گردد. پانتنول به دلیل ساختار مولکولی کوچک و خاصیت مرطوب‌کنندگی طبیعی خود، قادر است رطوبت را از محیط جذب کرده و در لایه‌های اپیدرم نگه دارد، بنابراین از خشکی، زبری و پوسته پوسته شدن پوست به‌طور مؤثری جلوگیری می‌کند و در روتین مراقبت از پوست خشک قرار میگیرد. این ماده خاصیت ضدالتهابی دارد و در درمان تحریکات پوستی، آفتاب‌سوختگی، قرمزی و حتی درماتیت بسیار مفید است، به‌همین دلیل اغلب در فرمولاسیون کرم‌های ترمیم‌کننده، محصولات بعد از لیزر و حتی پمادهای سوختگی دیده می‌شود. علاوه بر این پانتنول نقش کلیدی در بهبود سلامت مو نیز دارد، زیرا با نفوذ به فیبر مو، آن را نرم‌تر، براق‌تر و مقاوم‌تر در برابر آسیب‌های حرارتی و مکانیکی می‌سازد.
دی پانتنول (D-Panthenol) ترکیب شیمیایی با نام کامل پانتوتنیک اسید است که به عنوان فرم دهنده ی ویتامین B5 شناخته می شود، در فرآیند ترمیم، بازسازی و حفظ سلامت بافت‌های پوستی، مو و ناخن نقش کلیدی دارد. این ترکیب شیمیایی در دو شکل D و L وجود دارد که شکل D آن بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. دی‌پانتنول علاوه بر افزایش توانایی پوست در جذب و حفظ رطوبت، در فرمولاسیون محصولات مراقبت پوستی، به عنوان یک عامل ضد التهاب مؤثر شناخته می‌شود که می‌تواند قرمزی، تحریک و التهاب ناشی از عوامل محیطی، سوختگی یا لایه‌برداری را کاهش دهد و به تسکین فوری پوست های حساس و آسیب‌دیده کمک کند. این ترکیب همچنین ترمیم کننده ی طبیعی بافت پوست محسوب می شود، زیرا با تحریک تولید فیبروبلاست ها و افزایش سنتز کلاژن، روند بازسازی سلولی را تسریع کرده و باعث ترمیم زخم ها، ترک ها و آسیب های سطحی می گردد. در کنار خواص مرطوب کنندگی و ترمیم کنندگی، دی پانتنول در بهبود الاستیسیته پوست نیز نقش دارد و می تواند ظاهر پوست را صاف‌تر، شاداب‌تر و جوان‌تر نشان دهد، به همین دلیل در محصولات ضدچروک یا محافظت‌کننده از پوست نیز کاربرد دارد. به دلیل ضد حساسیت بودن از این ترکیب روی پوست کودکان نیز می توان استفاده کرد. دی پانتنول با نفوذ به ساقه‌ی مو، سبب افزایش رطوبت، درخشندگی و استحکام تارهای مو می‌شود و در جلوگیری از موخوره و شکنندگی مؤثر است. از لحاظ فیزیکی، دی‌پانتنول ماده‌ای بی‌رنگ و ویسکوز با قابلیت انحلال در آب است که به‌راحتی در انواع کرم، لوسیون، ژل، شامپو و سرم قابل ترکیب بوده و پایداری مناسبی در فرمولاسیون‌های آرایشی دارد.
ژل پانتنول به‌خاطر فرمت ژلی خود، به‌راحتی روی سطح پوست پخش می‌شود و با ایجاد یک لایه مرطوب و نرم، به سرعت به لایه‌های زیرین پوست نفوذ می‌کند. این فرمت به دلیل ساختار سبک و غیرچرب خود، احساس سنگینی روی پوست ایجاد نمی‌کند و سریعاً جذب می‌شود، که این ویژگی برای افرادی که پوست چرب یا مستعد آکنه دارند بسیار مناسب است. این محصول با تسریع فرآیند بازسازی سلول‌ها و کمک به بهبود زخم‌ها و آسیب‌های پوستی، نقش مهمی در فرآیند ترمیم پس از درمان‌های زیبایی مانند لیزر یا جراحی‌های پوستی ایفا می‌کند و برای کسانی که به دنبال تسکین و بهبود سریع‌تر هستند، گزینه‌ای عالی است.
کرم پانتنول به دلیل غلظت بالاتر نسبت به فرم های دیگر و چرب تر بودن این مدل برای استفاده موضعی در مناطق خشک، تحریک‌شده یا آسیب‌دیده پوست مناسب است. این شکل دارویی با ایجاد لایه‌ای محافظ بر سطح پوست، از تبخیر رطوبت جلوگیری کرده و فرایند ترمیم اپیدرم را تسریع می‌کند. کرم پانتنول در مواردی مانند درماتیت، خشکی مزمن و سوختگی‌های سطحی توصیه می‌شود.
سرم پانتنول به صورت محلول سبک و زودجذب طراحی شده که امکان نفوذ مؤثر ماده فعال به لایه‌های عمقی‌تر پوست را فراهم می‌سازد. این فرم بیشتر در مراقبت‌های پیشگیرانه یا زیبایی‌محور، برای افزایش آبرسانی سلولی، بهبود قوام پوست و کاهش آثار پیری زودرس مورد استفاده قرار میگیرد. سرم‌ها به دلیل ساختار مولکولی رقیق‌تر، مناسب استفاده در روتین‌های چندمرحله‌ای مراقبتی هستند.
پانتنول برای مو به عنوان ماده ای حیاتی به بهبود عملکرد سلول هایی که نقش مهمی در رشد و تغذیه مو دارند مانند سلول‌های پاپیلای درمی و سلول‌های غلاف ریشه خارجی کمک می‌کند. همچنین باعث تحریک تولید فاکتور رشد رگ زایی (VEGF) در فولیکول‌های مو می‌شود. این عامل رشد، به افزایش جریان خون در پوست سر، تقویت رشد مو و حفظ زنده‌مانی سلول‌های مو کمک می‌کند. به همین دلیل است که پانتنول می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای افرادی باشد که با نازک شدن یا ریزش مو مواجه هستند.
پانتنول فواید زیادی برای مو دارد؛ از جمله تقویت و آبرسانی عمیق، که در نهایت باعث نرمی، صافی و کاهش وز مو می‌شود.
پانتنول یک عامل تقویت‌کننده است که به عمق هر تار مو نفوذ کرده و کوتیکول‌ها را مهر و موم می‌کند تا از شکاف خوردن و موخوره جلوگیری کند. با نفوذ به داخل ساقه مو و تقویت هر تار از داخل، از شکستگی موها پیشگیری می‌کند.
پانتنول همچنین یک هومکتانت است، یعنی ماده‌ای که یک سد روی سطح هر تار مو ایجاد می‌کند تا رطوبت را حفظ کند. این ترکیب رطوبت را از محصولات مو و محیط جذب کرده و آن را برای آبرسانی طولانی مدت درون مو نگه می‌دارد.
به دلیل اینکه پانتنول رطوبت را حفظ و نگه می دارد، برای صاف کردن موها بسیار ایده‌آل است. این ترکیب اساسی رطوبت را قفل کرده و هر گونه ناصافی در ساقه مو را صاف می‌کند تا ظاهری صاف و براق به موها بدهد.
پانتنول در انواع محصولات و درمان های مراقبت از مو یافت می‌شود و برخی افراد حتی دوست دارند خودشان در خانه از آن استفاده کنند. یکی از راه‌های ساده برای گنجاندن پانتنول در روتین مراقبت از مو، جایگزین کردن شامپو و نرم‌کننده معمولی با گزینه‌های حاوی پانتنول است. همچنین می‌توانید ماسک مو یا درمان‌هایی پیدا کنید که حاوی این ترکیب مهم هستند. راه‌های زیادی برای گنجاندن این ترکیب در روتین مراقبت از مو وجود دارد، اما نتایج نهایی همگی یکسان است: موهایی صاف‌تر و براق‌تر.
پانتنول برای پوست با نفوذ به لایه‌های سطحی و تبدیل شدن به پانتوتنیک اسید، در تولید کوآنزیم A و فرآیندهای متابولیسم سلولی نقش دارد و با تسریع بازسازی سلول‌ها، تقویت سد دفاعی پوست و کاهش التهاب، به بهبود پوست کمک می‌کند. این ترکیب به عنوان یک جذب‌کننده قوی رطوبت، با کاهش از دست رفتن آب از سطح پوست (TEWL)، موجب حفظ رطوبت و نرمی پوست می‌شود. همچنین با کاهش فعالیت عوامل التهابی، خاصیت ضدالتهابی دارد. پانتنول در درمان‌های کلینیکی مانند ترمیم پوست پس از لیزر، میکرونیدلینگ و در شرایطی مثل خشکی شدید یا پوست‌های حساس کاربرد گسترده‌ای دارد. ایمنی بالای آن نیز باعث شده تا برای انواع پوست، حتی پوست‌های حساس یا مستعد آکنه، مناسب باشد.
خرید پانتنول و یا دی پانتنول چه در شکل ژل، سرم یا کرم باشد، یکی از مؤثرترین و ایمن‌ترین ترکیبات موجود در محصولات بهداشتی و مراقبتی است. این ماده با خاصیت مرطوب‌کنندگی، التیام‌بخشی و ترمیم‌کنندگی خود، هم در مراقبت از پوست‌های حساس و آسیب‌دیده کاربرد دارد و هم نقش مؤثری در افزایش نرمی، درخشندگی و استحکام موها ایفا می‌کند. تحقیقات بالینی و مطالعات متعدد نشان داده‌اند که مصرف موضعی دی‌پانتنول می‌تواند تا ۸۴٪ میزان خشکی پوست را کاهش داده و روند ترمیم زخم را تا دو برابر سریع‌تر کند، که این آمار نشان‌دهنده‌ی اثربخشی بالای آن در مراقبت‌های روزمره‌ی پوستی است. خرید محصولات حاوی پانتنول می‌تواند به بهبود کیفیت روتین مراقبتی شما کمک زیادی کند. بنابراین اگر به دنبال سفارش محصولی با عملکرد چندگانه برای آبرسانی پوست، ترمیم بافت، یا تقویت مو هستید، حتماً گزینه‌هایی با ترکیب پانتنول را در لیست خود قرار دهید.
اُردمی، یک مرجع تخصصی در حوزه زیبایی و تندرستی است که می‌کوشد آگاهی و شناخت شما را نسبت به کلیه نکات و ملاحظات مربوط به انتخاب، خرید و مصرف محصولات آرایشی و بهداشتی افزایش دهد؛ تا بتوانید هر چه بیشتر تاثیر مطلوب آن‌ها را احساس کنید. بیشتر بخوانید
