معرفی انواع لک پوستی و راه‌های برطرف‌کردن آن‌ها

کمتر کسی را سراغ داریم که از لک‌های پوستی در امان باشد و این عارضه ناخوشایند را تجربه نکرده باشد. به همین دلیل نیز ضدلک‌های متنوعی در بازار موجود است که هر کدام ادعای برطرف‌کردن یک نوع لک پوست را دارند.

لک‌های پوستی (هایپرپیگمنتاسیون) به دلایل مختلفی مانند افزایش سن، قرارگرفتن در معرض نور مستقیم خورشید و نمونه‌هایی از این دست ایجاد می‌شوند. در بیشتر مواقع، با افزایش سن شاهد این لک‌ها هستیم. ناگفته نماند بعضی از وضعیت‌های خاص پوستی نیز لک‌های تیره‌ای را به‌دنبال دارند. گاهی اوقات نیز این لک‌ها بر اثر مصرف برخی از داروها روی پوست ظاهر می‌شوند.

خوشبختانه در بیشتر مواقع لک‌های پوستی بی‌ضرر هستند و محصولات مختلفی برای ازبین‌بردن آن‌ها وجود دارند. ناگفته نماند این عارضه را نباید دست‌کم بگیرید؛ چراکه گاهی اوقات ممکن است این لک‌ها نشانه‌هایی از سرطان باشند.

نشانه‌های رایج لک‌های پوستی

لک‌های پوستی عموماً قهو‌ه‌ای تیره یا روشن و گاهی اوقات نیز به‌رنگ سیاه مشاهده می‌شوند. این لک‌ها سطحی کاملاً صاف دارند و غالباً به‌صورت بیضی‌‌شکل هستند.

احتمال ایجاد لک در هر قسمتی از بدن وجود دارد؛ اما اغلب در قسمت‌هایی ظاهر می‌شود که در مجاورت نور خورشید قرار دارند؛ درنتیجه صورت، پشت‌ دست‌ها، شانه، بازو و پشت بدن از قسمت‌هایی هستند که لک‌های پوستی بیشتری در آن نواحی مشاهده می‌شوند.

لک‌های پوستی عموماً در سطح کمی از پوست پدیدار می‌شوند؛ اما گاهی اوقات تجمع بیشتری در یک ناحیه دارند و قسمت وسیع‌تری از پوست را تیره می‌کنند.

دلایل ایجاد لک‌های پوستی و خطرهایی که به‌دنبال دارند

تولید بیش از حد ملانین در پوست و رادیکال‌های آزاد از اصلی‌ترین دلایل بروز این لک‌ها شناخته می‌شوند. اصلی‌ترین دلایل ایجاد لک‌های پوستی را می‌توان در گرو‌ه‌های زیر دسته‌بندی کرد:

۱. قرارگرفتن در برابر پرتو UV نور خورشید

نور خورشید یا منابع مصنوعی که پرتو UV تولید می‌کنند، مانند روش‌های نوری که برای برنزه‌کردن پوست استفاده می‌شوند، به‌عنوان اصلی‌ترین دلایل ایجاد لک‌های تیره شناخته شده‌اند. تجمع رنگ‌دانه‌ها در زیر پوست عموماً با افزایش سن شروع می‌شود. این امر به‌خصوص زمانی بیشتر اتفاق می‌افتد که فرد بیش از حد در مجاورت نور خورشید قرار گرفته باشد. افرادی که رنگ‌ مو یا پوست آن‌ها روشن‌ است و در گذشته سابقه آفتاب‌سوختگی‌های شدیدی داشته‌اند، نسبت‌به بقیه، بیشتر در معرض لک‌های پوستی قرار دارند.

۲. داروهای شیمیایی

داروهای مشخصی وجود دارند که استفاده از آن‌ها باعث ایجاد لک می‌شود. این داروها پوست را بیش از حد در برابر نور خورشید حساس می‌کنند. به این عارضه فتوسنستیو نیز گفته می‌شود.

در این زمینه می‌توان به داروهای زیر اشاره کرد:

• استروژن‌هایی مانند واجیفم، کلیمارا و استرِیس؛
• آنتی‌بیوتیک‌هایی شامل تتراسایکلینز، براد اسپکتروم، داکسی سایکلین، دمکلاسایکلین و مینوسایکلین؛
• آمیودارون برای درمان ناهنجاری در تپش قلب؛
• فنی‌توئین، داروی ضد تشنج برای درمان ناهنجاری‌های روحی و ذهنی؛
• سولفونامید، دارویی برای درمان عفونت.

۳. وضعیت پوست

بیماری‌ها و وضعیت مختلف پوست ممکن است در بعضی از قسمت‌ها باعث ایجاد لک‌های پوستی شوند. گاهی اوقات این دلایل ربطی به افزایش سن ندارد از جمله:

• افزایش رنگ‌دانه‌ها پس از التهاب‌های پوستی: در این مواقع رنگ پوست پس از آسیب‌های پوستی مانند آکنه تغییر می‌کند و لک‌های پوستی ایجاد می‌شوند؛
• ملاسما: این لک‌ها که به لک‌های بارداری نیز معروف هستند؛
• خط سیاه روی شکم: در این حالت یک خط سیاه‌رنگ وسط شکم مشاهده می‌کنیم که در زمان حاملگی به‌دلیل افزایش رنگ‌دانه‌ها در این ناحیه ایجاد می‌شود؛
• کلوآسما: در این عارضه به‌دلیل تغییرات هورمونی، لک‌های پوستی را در نواحی مختلف شاهد هستیم؛
• ملانوسیس ریل: نوعی التهاب پوستی که بر اثر قرارگرفتن در برابر نورخورشید به وجود می‌آید؛
• پویکیلودرما سیوات: یک عارضه پوستی خوش‌خیم که قسمت‌هایی از گردن را قرمز مایل به قهوه‌ای می‌کند؛
• اریتروملانوزیس فولیکولاریس: عارضه‌ای که رنگ‌دانه‌ها زیر پوست صورت و گردن به رنگ قرمز یا قهوه‌ای جمع می‌شوند.

۴. سایر دلایل ایجاد لک‌های پوستی

بارداری، بیماری کبد، بیماری آدیسون (نارسایی غدد فوق کلیه)، هموکروماتوز (افزایش بیش از حد آهن در بدن) و تومورهای هیپوفیز از جمله سایر دلایل ایجاد لک‌های پوستی هستند.

روش‌های تشخیص و درمان لک‌های پوست

پزشک متخصص برای تشخیص دلایل اصلی لک‌های پوست باید بیمار را حتماً از نزدیک معاینه کند. درصورتی‌که در معاینه اولیه دلیل این لک‌ها مشخص نشد، پزشک با نمونه‌برداری از پوست و آزمایش‌های بیشتر به دلیل اصلی لک‌های پوست پی خواهد برد.

این لک‌ها ضرری به پوست وارد نمی‌کنند و به‌لحاظ پزشکی دارای همان بافتی هستند که سایر قسمت‌های پوست دارند. با این تفاصیل از آنجایی‌که سلامت پوست را تهدید نمی‌کنند، در بیشتر مواقع می‌توانید آن‌ها را به حال خود بگذارید. اما اگر در قسمت‌هایی از بدن ایجاد شده‌اند که در زیبایی فرد تأثیر می‌گذارند، می‌توان برای ازبین‌بردن آن‌ها از روش‌های درمانی یا شیوه‌های خانگی استفاده کرد.

۱. درمان‌های موضعی

با خرید کرم ضد لک و استفاده به روشی که پزشک تجویز می‌کند به‌مرور، می‌توان ظاهر تیره‌رنگ این لک‌ها را از بین برد. این فرایند ممکن است چندین ماه طول بکشد.

هیدروکنیون، ماده‌ای فعال شناخته می‌شود که در انواع کرم ضد لک و روشن‌کننده پوست حضور دارد. این ماده جلوی تولید ملانین در پوست را می‌گیرد و به همین دلیل لک‌های پوستی را که در اثر تولید بیش از حد رنگ‌دانه‌ها ایجاد شده‌اند، از بین می‌برد. توجه داشته باشید کرم‌های حاوی هیدروکنیون باید در بازه‌های کوتاه‌مدت و دوز کم استفاده شوند؛ وگرنه احتمال دارد به پوست آسیب برسانند.

انواع کرم ضد لک را نیز شاهد هستیم که  میزان لک‌های پوستی را تا مقدار زیادی کاهش می‌دهند؛ اما در بیشتر مواقع در ازبین‌بردن کامل لک‌های پوست ناتوانند.

با این تفاصیل پیشنهاد می‌کنیم اگر به‌دنبال خرید کرم ضد لک هستید، حتماً سراغ محصولاتی بروید که حاوی رتینوئیدها، آلفا هیدروکسی اسید، اسید گلیکولیک، دِاوکسی آربوتین و اسید کوجیک باشند.

توجه داشته باشید درمان لک‌های پوستی با داروهای موضعی ممکن است عوارض جانبی مانند قرمزی، تورم و دیگر التهاب‌های پوستی را به‌‌دنبال داشته باشد. دلیل این امر نیز حضور پاک‌کننده‌های قوی در ضد‌لک‌هاست. استفاده از این محصولات، پوست را بیش از حد در برابر نور خورشید حساس می‌کند؛ بنابراین باید حتماً در طول درمان از کرم ضد آفتاب برای حفاظت پوست خود کمک گرفت.

۲. درمان‌های زیبایی

اگر درمان‌های دارویی و محصولات ضد لک موجود در بازار برای ازبین‌بردن لک‌ها اثربخشی کافی را نداشتند نوبت به درمان‌های زیبایی می‌رسد. گاهی اوقات نیز ممکن است پزشک در کنار تجویز دارو و کرم ضد لک شیوه‌های درمانی دیگری را برای این کار پیشنهاد کند.

این درمان‌ها متناسب با پوست افراد توصیه می‌شود و ممکن است برای بعضی‌ها که پوست بسیار حساسی دارند، پیشنهاد نشود. درمان‌های زیبایی رایجی که برای ازبین‌بردن لک‌ها وجود دارد از این قرار است:

• لیزردرمانی:

در این درمان از انرژی متمرکز نور لیزر برای برداشتن لایه‌های پوست استفاده می‌شود. به‌عبارت ساده‌تر در لیرزدرمانی لک‌های پوستی کاملاً سوزانده شده و از بین می‌روند. کبودی، تورم،‌ قرمزی، سفت‌شدن، زخم، عفونت و تغییر بافت پوست را می‌توان از عارضه‌های رایجی نام برد که در لیزردرمانی برای ازبین‌بردن لک‌های صورت معمولاً مشاهده می‌شود.

• لایه‌برداری شیمیایی:

در این فرایند با خرید کرم ضد لک و انواع لایه‌بردارهایی که حاوی اسید سالیسیلیک و اسید گلیکولیک هستند، می‌توانید به رفع لک‌های پوست کمک کنید. این ترکیبات لایه‌ بالایی سطح پوست را از بین می‌برند و با نمایان‌کردن لایه زیرین پوست که سلامت بیشتری دارد باعث ازبین‌رفتن لک‌های پوست می‌شوند. تجربه نشان داده است استفاده از لایه‌بردارهای شیمیایی عارضه خاصی را به‌ دنبال ندارد؛ اما ممکن است گاهی اوقات، التهاب‌های پوستی در اثر استفاده از این محصولات مشاهده شود.

• میکرودرم ابریژن:

دو نوع اصلی از میکرودرم ابریژن وجود دارد که در هر دو با فرسایش سطح بیرونی پوست، لایه‌ای از روی آن برداشته می‌شود. این روش، پوست را جوان و شاداب می‌کند و لک‌های آن را نیز از بین می‌برد.

• میکرودرم ابریژن کریستالی: در این روش ذرات بسیار ریزی از کریستال به سطح پوست کشیده می‌شود تا سلول‌های مرده و لایه بالایی پوست برداشته شود.
• میکرودرم ابریژن الماسی:  در این فرایند، ساییده‌شدن پوست با الماس انجام می‌شود.

در هر دو حالت، پس از میکرودرم ابریژن، احتمال قرمزی پوست وجود دارد؛ اما تجربه نشان داده‌ است میکرودرم ابریژن یکی از کم‌حاشیه‌ترین روش‌های درمان لک‌های پوست است و اثرات جانبی زیادی به ‌دنبال ندارد.

• سرماجراحی:

این روش لک‌های پوست را با فریزکردن محو می‌کند. در این فرایند لک‌ها به‌صورت موضعی در معرض سرمای بسیار زیاد قرار می‌گیرند و یخ می‌زنند. این کار به‌وسیله نیتروژن مایع انجام می‌شود و اثرات جانبی خاصی به‌دنبال ندارد؛ اما در بعضی از مواقع دیده شده رنگ قسمت‌هایی از پوست که لک‌های آن با سرماجراحی از بین رفته، برای همیشه روشن شده است.

جلوگیری از ایجاد لک‌های پوستی

مسلماً با افزایش سن، لک‌های پوستی نیز پدیدار می‌شوند. در این بین راه‌هایی نیز وجود دارد که با کمک آن‌ها می‌توان جلوی لک‌های پوستی را گرفت یا از میزان آن‌ها در روند افزایش سن کاست.

• استفاده از کرم ضد آفتاب با مقدار SPF مناسب

به‌هر اندازه که وسواس بیشتری برای استفاده از ضدآفتاب‌ها داشته باشید، به‌همان اندازه نیز پوست خود را از لک‌ها و سایر عارضه‌ها حفظ می‌کنید. به این نکته نیز حتماً توجه کنید که ضدآفتاب اثربخشی کوتاهی دارد و باید حتماً هر دو ساعت یک بار آن را تجدید کنید.

• پوشاندن پوست در معرض نور خورشید

تا جایی که امکان دارد پوست خود را از نور مستقیم خورشید دور نگه دارید. استفاده از لباس‌های بلند و پوشیده، عینک‌های آفتابی و قرارنگرفتن در معرض خورشید، شما را از لک‌های پوستی در امان نگه‌ می‌دارد.

همچنین نور خورشید از ساعت دَه تا چهارده، بیشترین تابش را دارد و بهتر است در این ساعات از منزل بیرون نروید یا اینکه اگر شاغل هستید سعی کنید در این بازه زمانی جلوی نور خورشید قرار نگیرید.

خوشبختانه در بیشتر مواقع، لک‌های پوستی تهدیدی برای سلامت شما محسوب نمی‌شوند و فقط ممکن است به‌لحاظ زیبایی، ظاهر شما را تحت تأثیر قرار دهد. برای درمان این لک‌ها باتوجه‌به توضیحاتی که دادیم می‌توانید سراغ خرید کرم ضد لک یا لایه‌بردارهای شیمیایی، میکرودرم ابریژن و… بروید. به این نکته نیز توجه کنید که اگر احساس کردید لک‌های پوستی به‌راحتی از بین نمی‌روند، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا بهترین گزینه را برای ازبین‌بردن این لک‌ها به شما معرفی کند. از طرف دیگر چه بسا این لک‌ها از بیماری پنهانی خبر بدهند که فقط پزشک می‌تواند آن را تشخیص دهد.

در پایان پیشنهاد می‌کنیم اگر شما هم تجربه‌ای برای ازبین‌بردن لک‌های پوستی دارید، در قسمت نظرات ما و سایر کاربران را در جریان اطلاعات مفید خود قرار دهید.